23/1/09

γευσεις απο την παραλια


Κάθε πόλη έχει ένα χωρικό σημείο που τη χαρακτηρίζει και αποτελεί την ταυτότητα (ή διαβατήριο) για την αναγνώρισή της, κυρίως από τους επισκέπτες της.
Είναι το "Landmark" κατά τον Kevin Lynch, ή "point de repere" κατά τον Raymond Ledrut.
Τέτοιο χωρικό σημείο αναφοράς για τη Θεσσαλονίκη, συνηθίζεται να θεωρείται ο Λευκός Πύργος.
Για τους εντός των τειχών (με εξαίρεση τη "Θύρα 4", τον" super 3" και τους τοπικούς άρχοντες) ο Λευκός Πύργος αποτελεί μεν ένα ιστορικό σύμβολο της πόλης, απέχει πολύ ωστόσο από το να θεωρείται πλέον σαν σημείο αναφοράς της σύγχρονης πόλης.
Σε αντίθεση με την τουριστική αντίληψη για τη "σπουδαιότητα" κάποιων μνημείων, αυτό που "μετράει" στη συνείδηση των κατοίκων αλλά και των επισκεπτών μιας πόλης και αποτελεί την ταυτότητά της είναι λειτουργικού και όχι ιστορικού ή πολεδομικού χαρακτήρα, σημείο. Ορθότερα, αυτό που νοηματοδοτεί μια περιοχή και την καθιστά αναγνωρίσιμη, είναι τα βιώματα του κατοίκου (ή επισκέπτη) στο συγκεκριμένο χώρο και όχι οι χωρικές μορφές που (αυθαίρετα) έχουν (προ)επιλεγεί να αποτελέσουν το ορόσημό της.

Με αυτή την έννοια, τα σημεία αναφοράς μιας πόλης δεν περιορίζονται σε ένα και μοναδικό σημείο αλλά διαχέονται στο χώρο και συναρτώνται με τον τρόπο που κανείς βιώνει την πόλη είτε σαν κάτοικος, είτε σαν επισκέπτης.
Ο Πύργος του Άϊφελ, για παράδειγμα μπορεί να δηλώνεται σαν το landmark του Παρισιού αλλά αμφιβάλλω άν στην ερώτηση "τι σας έμεινε από μια επίσκεψη εις Παρισίους" υπάρξουν πολλοί που να προτάξουν το μεταλλικό αυτό κατασκεύασμα έναντι μιας βόλτας στο quartier latin...

Σε ότι αφορά τη Θεσσαλονίκη, υπάρχουν πολλές οι αναφορές, που τη χαρακτηρίζουν και αρκετά τα μέρη όπου αυτές οι αναφορές πραγματώνονται. Την εποχή του Φεστιβάλ το "Ολύμπιον" και το λιμάνι (παλαιότερα το "Ντορέ") έχουν την προτεραιότητα στις αναφορές των ΜΜΕ, την εποχή της Έκθεσης, ως ορόσημο προβάλλει η ΔΕΘ και ο πύργος του ΟΤΕ, ενώ για τους Αθηναίους (συνήθως) επισκέπτες η ¨ερωτική πόλη" βρίσκει την πεμπτουσία της στα μπαράκια και τα ξενυχτάδικα...

Μια σταθερή διαχρονική αναφορά και ένα καθολικά αναγνωρίσιμο σύμβολο, απετέλεσε για πάνω από μισό αιώνα, το εστιατόριο "ΟΛΥΜΠΟΣ ΝΑΟΥΣΑ".
Το δίωροφο κτίριο επί της παραλιακής λεωφόρου Νίκης, στέγασε για 68 ολόκληρα χρόνια τις γαστριμαργικές επιθυμίες χιλιάδων προσκυνητών της ντόπιας και ανατολίτικης κουζίνας.
Στην αρχοντική σάλα του, όλες οι αισθήσεις του πελάτη χτυπούσαν κόκκινο.
Το βλέμμα μπορούσε να πλανάται αδιάκοπα σ' ένα σκηνικό, μοναδικό, επενδεδυμένο με τη λιτότητα του ιστορικού βάρους.
Το χέρι μπορούσε να ταξιδεύει γαλήνια πάνω στα απαλά λευκά τραπεζομάνδηλα.
Το αυτί ένοιωθε σαν πολίτης του κόσμου μέσα σε μια ηχητική (συμφωνικά ενορχηστρωμένη) πολυπολιτισμική ατμόσφαιρα.
Το ρουθούνι μπορούσε να μυρίσει κυρίως το άρωμα του χρόνου... και η γλώσσα να απογειωθεί σε οργασμικές σφαίρες μέσα από τη γεύση του "χιουνικιάρ μπεϊγεντί" του μυδοπίλαφου, του πουρέ-σπανάκι, της ψαρόσουπας με όστρακα...
Τη μοναδική εμπειρία του να απολαμβάνεις τόσα εξαιρετικά εδέσματα (σε λογικές τιμές) συμπλήρωνε η ατραξιόν των σερβιτόρων...
Μια άψογη στυλιστκά ομάδα που σου έδινε την εντύπωση ότι είχε προσληφθεί μετά από audition στο Hollywood...Καθένας και μια αρχετυπική φιγούρα, καθένας κι ένας διαφορετικός ρόλος, καθένας και μια αυστηρά διακεκριμένη λειτουργία...
Την παράσταση έκλεβε, ωστόσο ο συμπαθής, μικρόσωμος με το μουστακάκι και το παπιγιόν, ο άνθρωπος που μεταφέροντας τα γεμάτα πιάτα, προσποιόταν ότι σκοντάφτει και παραπατά...κάνοντας τους αμύητους να ξεφωνίζουν από λαχτάρα και τους γνώστες του show να ξεκαρδίζονται στα γέλια, στοιχηματίζοντας πολλές φορές για την επόμενη ακροβατική κίνησή του...

Σ' αυτόν τον υπέροχο, υπερήλικα (πλέον) αλλά απίστευτα ευδιάθετο και γεμάτο ενεργητικότητα κύριο, που σήμερα το πρωί συναντηθήκαμε τυχαία στο ασανσέρ και θυμηθήκαμε μερικά από τα παλιά, αφιερώνω τη σημερινή μου ανάρτηση.

27 σχόλια:

Alkmini είπε...

...ανθρωποι που μας ξυπνανε μνημες...
πολεις που ειναι ομορφες οτι και να γινει...
καλο σου βραδυ γλυκε μου Φεγκια.

Ανώνυμος είπε...

νοσταλγική και υπέροχη ανάρτηση!


αν και αυτό που με "δένει" με έναν τόπο δεν είναι τα κτίρια ούτε οι άνθρωποι αλλά η αίσθηση της γαλήνης, σε τόπους που αυτή απουσιάζει δεν μπορώ να νιώσω κανένα δεσμό

anepidoti είπε...

και ο Στρατής και το Χρυσό Παγώνι...
τι όμορφη ανάρτηση και πόσο τρυφερή...
ξέρεις, κάπως έτσι νιώθω στο clochard λίγο...ο τρόπος σερβιρίσματος, οι άψογες γεύσεις...μόνο που οι τιμές του...
εκεί είναι η διαφορά, το Όλυμπος Νάουσα δεν έγδερνε τους πελάτες του, τους σεβόταν και εκεί!

καλό σ-κ!

Mariela είπε...

Ολυμπος Νάουσα...
απίστευτος οτρόπος που το περιγράφεις, για μια στιγμή νόμιζα πως ήμουνα εκεί!
Αρχές 80 (λίγο πριν τελειώσω τις σπουδές) κάθε Σεπτέμβριο ανέβαινα Θεσσαλονίκη και έστεινα περίπτερα στη ΔΕΘ.
Το Ολυμπος Νάουσα, ήταν η απόδραση μου και η γαλήνη μου, λίγο πριν ξεχυθώ στα μπαράκια και αμέσως μετα τη χαοτική τρέλα που επικρατούσε στα παρασκήνια της ΔΕΘ.
Να έχεις ένα όμορφο ΣΚ.
Φιλιά

dodo είπε...

Τί ωραία η περιγραφή τής αίθουσας!
Αλλά και αυτή η κάπως de Chirico εικόνα που προηγείται, είναι πολύ γοητευτική!

H.Constantinos είπε...

Ακριβώς όπως την περιγράφεις τη θυμάμαι τη Θεσσαλονίκη... Ακριβώς, ο επισκέπτης από την Αθήνα, χρόνια πριν...!

Fegia είπε...

@Aliki
Αλίκη μου, περνώ τακτικά έξω από το ερειπωμένο κτίριο και όντως ξυπνάνε οι αναμνήσεις...
Καλή εβδομάδα.

Fegia είπε...

@ηλιογράφος
Συμφωνώ μαζί σου (αν και μερικές φορές με δένουν και οι εν΄τασεις ενός τόπου) αλλά έτσι κι αλλιώς και η γαλήνη δεν είναι πάντα αποτέλεσμα του φυσικού χώρου...
Ή κάνω λάθος;
:)

Fegia είπε...

@anepidoti
Πολύ σωστές οι προσθήκες σου αγαπητή μου...
Θα συμπλήρωνα και το Tiffanys (από το οποίο έχω πολλά βιώματα)...
Όσο για το "Clochard"!...high επιλογή!...
Εκεί, τη διαφορά την κάνει ο Δημήτρης (ο σερβιτόρος) που είναι ένας απαιτητικός λάτρης της καλής μουσική και συχνός θαμών του stereodisc, όπου και συναντιόμαστε καμιά φορά.
Αν κρίνω δε από τη μουσική επιλογή της τελευταίας σου ανάρτησης...θα πρέπει να συχνάζεις και συ εκεί...

Καλή εβδομάδα.

Fegia είπε...

@Mariela
Καλή εβδομάδα Μαριέλα μου.
Είναι σαν να σε βλέπω να οργιάζεις στις διακοσμητικές σου επεμβάσεις...
(και αργότερα στα μπαράκια, βέβαια)...:)))

Πολλά φιλάκια για μια καλύτερη εβδομάδα.

Fegia είπε...

@dodo
Ευχαριστώ φίλε μου.
Μου άρεσε ιδιαίτερα η (κολακευτική) αναφορά στον de Chirico!
Καλή εβδομάδα.

Fegia είπε...

@H.Constantinos
Κωνσταντίνε χαίρομαι που επανέφερα στο "ακέραιο" τις αναμνήσεις σου.
Θα με ενδιέφερε η (αρχιτεκτονική) άποψή σου για τα landmarks ...
Καλή εβδομάδα.

Άστρια είπε...

Άρωμα νοσταλγίας, μοναδικής ατμόσφαιρας, και υπέροχων ... φαγητών. Και όλα αυτά σε μία ταξιδιάρικη στον χρόνο και στον χώρο αφήγηση fegia. Αντάξια και η αφιέρωση.

Όσες φορές πάντως έχω έρθει στη Θεσσαλονίκη με γοητεύει η μοναδική πλατεία Αριστοτέλους που καταλήγει στη θάλασσα, με τις υπέροχες καμπύλες προσόψεις των κτιρίων και τα στέκια της για καφέ. Οι ομπρέλες του Ζογγολόπουλου και η δυνατότητα βόλτας στη θάλασσα. Ε, και τα γλυκά της (όλα, όλα, όλα). Και είναι αλήθεια ότι ο Λευκός Πύργος μου περνάει απαρατήρητος.

Απόλαυσα αυτή τη νοσταλγική βόλτα:))

Fegia είπε...

@Άστρια
Καλή μου Άστρια.
Το μεγάλο πλεονέκτημα της πόλης είναι η ανθρώπινη κλίμακα...και η άμεση πρόσβαση σε φυσικό περιβάλλον.
Βγαίνω μια βόλτα από το γραφείο για λίγο ρηλάξ και σε λίγα λεπτά, ατενίζω στον ανοιχτό ορίζοντα του Θερμαϊκού...
Μεγάλη υπόθεση!

Τα υπόλοιπα, είναι και λίγο υπερεκτιμημένα με εξαίρεση ίσως τα ...γλυκά!

Τις ομπρέλες του Ζογγολόπουλου τις τοποθέτησαν εκ νέου στην παραλία όπως διεπίστωσα προχθές.

Πολλά φιλιά στην Αθήνα (μας).

Olga είπε...

Είναι πράγματι περίεργο,πως έτσι συμπτωματικά,μπήκα στο μπλόκ σου,και έπεσα επάνω στο ωραιότερο αφιέρωμα, για την αγαπημένη μου Θεσσαλονίκη!Φοιτήτρια,το πρώτο τραπέζι του πατέρα μου, Ολυμπος-Νάουσα!Χλιδή! Και Ελβετικο,και Χρυσο Παγώνι,και Ντορέ!!Θεέ μου!Πόσες γλυκές αναμνήσεις!Σε ευχαριστώ!

Anestis Ketsetzidis είπε...

Εύγε για την σωστή ανάρτηση.

Ανώνυμος είπε...

Κατ' αρχήν όταν πριν από 100+ χρόνια άρχισε να κατασκευάζεται ο Πύργος του Άιφελ, οι παριζιάνοι γύριζαν τη μούρη γιατί το θεωρούσαν... τερατούργημα! :P Είναι περίεργη και πολύπλοκη διαδικασία για να δημιουργηθούν κάποια σημεία-αναφορές σε κάθε πόλη. Και μη μου πεις ότι δεν μπαίνουν και τα προσωπικά μας βιώματα στον κουβά, είτε ατομικά είτε σαν σύνολο... :) Φιλιά και καληνύχτα!
Υ.Γ. Περιμένω πώς και πώς σχόλιο για την ρ/φ εκπομπή που ανέβασα... μιλάω κιόλας :P σαν χαζό κάνω, ε; πάει, ψωνίστηκα! :)))))

Fegia είπε...

@Olga
Ευχαριστώ πολύ για την επίσκεψη και το σχόλιό σου Όλγα.
Τα εστιατόρια που αναφέρεις (καθένα με τη δική του ιστορία) έδιναν ιδιαίτερο χρώμα στην πόλη. Δυστυχώς από όλα αυτά μόνο το ΝΤΟΡΕ παραμένει και αυτό λίγο ...μεταλλαγμένο!
Να τα λέμε συχνά.
Καλή σου μέρα.

Fegia είπε...

@Ανέστης Θ. Κετσετζίδης
Καλώς ήλθες αγαπητέ.
Σ' ευχαρστώ για τα καλά σου λόγια.
Να τα λέμε....

Fegia είπε...

@mokroanalogo
Μαρία μου, συμφωνώ απολύτως ότι τα βιώματα καθορίζουν περισσότερο τη σχέση μας με τον αστικό χώρο και όχι οι χωρικές μορφές.
Σαν φοιτητής "ξόδεψα" μια χρονιά μαζί με την αξέχαστη φίλη μου τη Νάνσυ σε μια πολεοδομική έρευνα με θέμα: Tην εικόνα που έχουν για το αστικό περιβάλλον οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης".
Τα αποτελέσματα (μέσω συνεντεύξεων σε σταθμισμένο δείγμα) επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι οι άνθρωποι μέσα από τη λειτουργική και βιωματική σχέση οργανώνουν και χτίζουν την εικόνα για το αστικό περιβάλλον.

Για την υπέροχη εκπομπή σου, που τώρα την ακούω....άφησα στο blog σου ένα σχόλιο.
Θαυμάσια! Συνέχισε!
Φιλάκια Μαράκι και την Κυριακή ΓΕΡΑ ΜΕ ΤΣΑΜΠΟΥΚΑ!...

Ανώνυμος είπε...

χαίρομαι πολύ που σου άρεσε η εκπομπή :) σ' ευχαριστώ πολύ και για το σχόλιο!!! Φιλιά και... ΕΜΠΡΟΣ ΑΗΤΕ!!!

Roadartist είπε...

Μια φορά στη ζωή μου βρέθηκα στην Θεσσαλονίκη και αυτή ήταν σε 3ημερη του σχολείου, οπότε..δεν την χάρηκα όπως θα ήθελα! Εύχομαι κάποια στιγμή να το κανονίσω να βρεθώ προς τα εκεί!! Καληνύχτα φεγια μου :) !

H.Constantinos είπε...

Κάπως σε αυτή τη λογική, σκεφτόμουν να κάνω κάτι (μεγάλο θα έβγαινε...) σχετικά με το "στέκι" ή μάλλον αυτό που λέμε το μαγαζί της πόλης, ή τα μαγαζιά της πόλης... Μιλώντας γιά μικρότερες πόλεις, και αυτό επειδή έχω πάει ή έχω μείνει σχεδόν σε όλες στην Ελλάδα, λείπουν μόνο 6-7 νησιά.

Μπαίνοντας σε κάποια, οποιαδήποτε, μικρή ή μεγαλύτερη πόλη, και κάνοντας ένα γύρο με το αυτοκίνητο, το κόβεις αμέσως ποιό είναι το "μαγαζί της πόλης", ή ποιά είναι, αν είναι 2, 3 ή 4, και είναι συνήθως κοντά το ένα με το άλλο. Η περιοχή που μαζεύεται ο κόσμος δηλαδή. Τσεκάρεις ποιό σου πάει, και κάθεσαι.

Σε κάποιες πόλεις, υπάρχουν σημεία με ενδιαφέρον, παραλία, θέα σε κάστρο ή σε κάποιο αξιοθέατο, ένα γραφικό λιμανάκι, κάποια περιποιημένη πλατεία, κλπ.
Κάπως γίνεται, και συνήθως, εκεί που είναι το ενδιαφέρον σημείο, είναι τα ξενέρωτα άσχετα κακόγουστα μαγαζιά.
Τα άλλα, τα καλά, είναι κάπου παραπίσω, κάπου παραδίπλα, σε κάποιο άσχετο μερικές φορές σημείο, χωρίς θέα, χωρίς τίποτα, σε κάποια στενά ίσως, αλλά εκεί μαζεύεται ο κόσμος, εκεί είναι η ζωή της πόλης.

Θα είχε ενδιαφέρον να το ψάξει κανείς πώς και γιατί γίνεται αυτό... Εντάξει, υπάρχουν λόγοι, αλλά δεν είναι της στιγμής η ανάλυση.

Στο ίδιο ακριβώς πνεύμα, θα είχε ενδιαφέρον να ψαχτεί γιατί δεν λειτουργούν οι εξ'αρχής σχεδιασμένοι χώροι "προς αναψυχήν" και καταλήγουν νεκροί σκουπιδότοποι.
Αλλά να μην επεκταθώ περαιτέρω, σεντόνι έγινε...

Fegia είπε...

@mikroanalogo
Μαρία καλημέρα.
Ήσουν υπέροχη.
Σήμερα θα ακούσω και τη δεύτερη εκπομπή σου...
Φιλιά αγωνιστικά!...

Fegia είπε...

@Roadartist
3ήμερη και δεν πέρασες καλά;;;
Τι να πω κι εγώ που όταν ήταν να πάμε 5ήμερη, πνίγηκαν οι μαθήτριες στην Κρήτη (πριν πολλάαααα χρόνια...) και μας πήγαν δυό ξεχωριστές ημερήσιες, στο Ξυλόκαστρο και στα Μεσόγεια!....Μεγαλεία....

Σε περιμένω να ανέβεις!
Φιλάκια

Fegia είπε...

H.Constantinos
Να το επιχειρήσεις φίλε μου.
Δεν νομιζω ότι θάχεις πρόβλημα με το μεγάλο κείμενο, γιατί οι φωτογραφίες σου μιλάνε τόσο εύγλωτα που τα πολλά λόγια περιττεύουν.
Καλό ΣΚ

nikiplos είπε...

Αγαπητέ φίλε...

Με ταξίδεψες σε μια θεσσαλονίκη που εν πολλοίς αλλάζει γρήγορα. Ταχέως θα έλεγα...

Αλήθεια είναι εκείνες οι γωνιές και στέκια, που βιωματικά μας χαράσσουν και χαράσσουν την ίδια την πόλη μέσα μας... Τα μαγαζάκια, οι φιγούρες των ανθρώπων που γίνονται σιγά σιγά οικείοι μέσα από την προβολή τους στο χώρο...
Σερβιτόροι - καλλιτέχνες, πωλητές-τριες, και μότο καταστημάτων:

"παρακαλείσθε όπως μη ρίπτετε γόπες και απορρίματα εις το δάπεδον".

με τους φιλολόγους της εποχής να μηδειούν κάτω από τα μουστάκια τους...

φιλιά