"ο,τι επιθυμειτε"

Αυτό που κυριαρχεί αυτές τις μέρες (τις γιορτινές εννοώ) είναι οι ευχές. Η έκφρασή της προσωπικής-μας επιθυμίας να εκπληρωθούν οι επιθυμίες-των άλλων. Παραδοσιακά, οι ευχές που απευθύνει ο καθένας από μας συνοψίζονται τελικά και περιορίζονται σε μια -  δυο διατυπώσεις.
Η πρώτη, αυτή που κατέχει και την πρωτοκαθεδρία, εκφράζοντας τον πλέον αυτονόητο όρο ύπαρξης είναι "να έχουμε την  υγειά μας"...
Από ΄κει και πέρα, η προσωπική ευτυχία, η (επαγγελματική και όχι μόνο) επιτυχία, ο έρωτας, η δόξα και όλα τα, υλικά και μη, αγαθά έπονται εφόσον ικανοποιείται η βασική προϋπόθεση της ύπαρξης μας, η εξασφάλιση της ίδια μας της ζωής. Της ζωής, που προηγείται της (όποιας) επιβίωσης.
Η δεύτερη διατυπώνεται με ένα πιο ασαφή αλλά ταυτόχρονα πιο γενικό τρόπο, μέσα από την έκφραση "...και ό,τι επιθυμείς". Έτσι, αυτός που εύχεται αποφεύγοντας να εκφράσει ο ίδιος κάποια σαφή ευχή, μεταθέτει στον αποδέκτη την ευθύνη να προσδιορίσει (ο τελευταίος) το περιεχόμενο των επιθυμιών του...
Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα, που γίνονται απείρως δυσκολότερα αν (για κάποιο λόγο) κληθούμε να ορίσουμε τη μία και μοναδική βασική επιθυμία μας.

Ένα ζήτημα,  που τίθεται με μοναδικό (αφηγηματικά) και ανεπανάληπτο (εικαστικά) τρόπο σε ένα από τα κορυφαία αριστουργήματα της έβδομης τέχνης, το "STALKER". Εκεί, όπου ένας επιστήμονας κι ένας συγγραφέας με τη βοήθεια ενός οδηγού (stalker) αποφασίζουν να επισκεφτούν μια απαγορευμένη περιοχή (τη "Ζώνη¨),  το χαρακτηριστικό της οποίας είναι ότι δίνει στον επισκέπτη της τη δυνατότητα να γνωρίσει τη βασική επιθυμία του.
Μετά από περιπετειώδη περιπλάνηση και ανυπέρβλητες δυσκολίες καταφέρνουν να προσεγγίσουν την περιοχή και να φτάσουν έξω από τον τελικό προορισμό τους, ένα δωμάτιο, η είσοδος στο οποίο τους δίνει τη δυνατότητα να γνωρίσουν τη βασική επιθυμία τους.
Στο κρίσιμο σημείο, κανείς δεν τολμά να εισέλθει. αφήνοντας το ερώτημα αναπάντητο...

Ένα ερώτημα που ο μεγάλος Αντρέϊ Ταρκόφσκι ίσως το έθετε με διαφορετικό τρόπο σήμερα, αν δεν έφευγε για μια άλλη άγνωστη περιοχή, πριν από 24 χρόνια, σαν σήμερα...

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ

Καλές γιορτές σε όλη την παρέα.
Με υγεία και αισιοδοξία...

http://ak.imgag.com/imgag/product/preview/flash/bws8Shell_fps24.swf?ihost=http://ak.imgag.com/imgag&brandldrPath=/product/full/el/&cardNum=/product/full/ap/3166187/graphic1

in memoriam

Stardust Memories

"Για ένα μόνο πράγμα έχω μετανιώσει στη ζωή μου. Ότι δεν υπήρξα κάποιος άλλος"!
"Όχι μόνο δεν υπάρχει Θεός, αλλά σας θέλω να ψάχνετε υδραυλικό το Σαββατοκύριακο"!

Δύο από τις κορυφαίες ατάκες του Μεγάλου Γούντι Άλλεν, που γεννήθηκε σαν σήμερα, το 1935.

Αφ-ιερωμένο εξαιρετικά.

(με κάθε σεβασμό προς σύμβολα και παραδόσεις)

η επι-στροφη

OLE !!

συμ-πτωσεις

Όσο πληκτική θα ήταν η ζωή μας χωρίς την απουσία του τυχαίου, άλλο τόσο ανεξέλεγκτα περιπετειώδης μπορεί να καταλήξει για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Η προσωπική βούληση και ο συστηματικός σχεδιασμός για μια ελεγχόμενη πορεία μέσα στην καθημερινότητα, προϋποθέσεις απαραίτητες για μια αποτελεσματική διεκπεραίωση των υποχρεώσεών μας, σκοντάφτει ενίοτε πάνω στο απρόοπτο, το αιφνίδιο, το ουρανοκατέβατο...

Όσο κι αν ο χρόνος μπορεί να οριστεί σαν το παιχνίδι της φύσης, ώστε να μην συμβαίνουν ταυτόχρονα (και να επαναλαμβάνονται) τα ίδια πράγματα, κάποιες φορές αυτή η επανάληψη είναι εντυπωσιακά παρούσα και μάλιστα σαν τραγωδία (και όχι σαν φάρσα, όπως θα περιμέναμε ίσως).

Πρόκειται δηλαδή για την ταυτόχρονη εμφάνιση του ίδιου γεγονότος και μάλιστα κάτω από παρόμοιες συνθήκες αλλά σε βάρος διαφορετικών προσώπων.

Όπως ακριβώς συνέβη, δηλαδή, σε δύο από τις πιο αγαπητές φίλες της παρέας μας, που σχεδόν ταυτόχρονα βρέθηκαν στο ...γύψο!

Τα άνθη προσφέρονται στις αξιαγάπητες φίλες "roadartist" και Αλέκα, μαζί με τις εγκάρδιες ευχές για άμεση ανάρρωση...

καλη ανασταση

αρωμα γυναικας

Από την εποχή των πρωτοπλάστων (αν δεχτούμε την ύπαρξη του συγκεκριμένου ζεύγους, σαν υπόθεση εργασίας) η συμβίωση των δύο φύλων χαρακτηρίζεται από ένα αμοιβαίο ετεροκαθορισμό, που συνήθως λαμβάνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις με απρόβλεπτες συνέπειες και για τα δύο μέρη. H πορεία των δύο φύλων μέσα στην ιστορία, είναι σημαδεμένη από την προσπάθεια να αυτοπροσδιοριστούν δραπετεύοντας (για λίγο) από το βασανιστικό καθεστώς της αλληλεξάρτησης και της αγωνιώδους ανάγκης για συνύπαρξη. Η παγκόσμια λογοτεχνία βρίθει τέτοιων παραδειγμάτων, η καθημερινή εμπειρία τροφοδοτεί διαρκώς (και προκλητικά) τα μέσα ενημέρωσης, και το ντιβάνι των ψυχαναλυτών διατηρεί μια μόνιμη υγρασία από το θρήνο χιλιάδων απελπισμένων που προσπάθησαν επί ματαίω...

Αν, ωστόσο, η ανάγκη για αυτοπραγμάτωση είναι ζωτικής σημασίας, άλλο τόσο είναι αδιανόητη (για τους πολλούς) η προοπτική της μοναχικής πορείας, πέρα και έξω από τη σχέση με το άλλο φύλο.

Ο άνθρωπος φαίνεται ότι πορεύεται κατά ζεύγη. Συνειδητά ή ασυνείδητα, βραχυχρόνια ή ισοβίως, υπό καθεστώς νομιμότητας ή παρανομίας, αυτό που καθορίζει τη συμπεριφορά του είναι η αναζήτηση και η πραγμάτωση μιας σχέσης με το άλλο φύλο. Σ’ αυτή την αναζήτηση, το πάθος, συνήθως, αποτελεί το εφαλτήριο.

Το πάθος που “ζει με την καρδιά, και μόνο η καρδιά έχει σχέση με τη ζωή και τον κίνδυνό της. Όχι η νομοθετημένη από τις απαγορεύσεις νοημοσύνη”.

Το πάθος αποτελεί την υποχρεωτική θητεία του ανθρώπου στον πόνο. Την πλέον λαμπρή παρουσία του, το πάθος, την πραγματοποιεί μέσω του έρωτα. Και όπως σημειώνει ο Κωστής Παπαγιώργης “υπάρχουν δύο τρόποι να ζεις τον έρωτα. Οι λίγοι έχουν ξεχωριστή μοίρα (γιατί ξέρουν να καταστρέφονται). Οι πολλοί βουλιάζουν στην ομοιότητα (σαν μυστικό που κοινολογείται για να ξεθυμάνει)".

Mε όποιον τρόπο κι αν βιώσουμε τον έρωτα, προαπαιτούμενη είναι η ύπαρξη ενός αντικειμένου της ερωτικής μας επιθυμίας.

Μιλώντας από την πλευρά των ανδρών, αυτό το ερωτικό αντικείμενο του πόθου, ακούει στο όνομα γυναίκα.

Σ’ αυτό το προνομιούχο πλάσμα, που, κατά τον Lacan, είναι βυθισμένο στην απόλαυση (έναντι του άνδρα που είναι καταδικασμένος να επιθυμεί).

Σ’ αυτή την προικισμένη από τη φύση με το προνόμιο της αθανασίας (μέσω της τεκνοποίησης) παρουσία.

Στην μητέρα, την σύζυγο, την κόρη, την αδελφή, την φίλη, την ερωμένη....

Στην γυναίκα, όπου γης...

Σ’ αυτήν, αφιερώνεται η σημερινή ανάρτηση (με την ευκαιρία της παγκόσμιας ημέρας προς τιμήν της).

Και, βέβαια, ιδιαιτέρως, στις κυρίες της παρέας μας...

Το κοινό χαρακτηριστικό των επετείων είναι η απουσία ουσιαστικού λόγου ύπαρξής τους. Η επέτειος εδράζεται μεν στην ανάκληση και επαναφορά κάποιου γεγονότος στοχεύει όμως στη δημοσιοποίηση του σ’ ένα κοινό έξω και πέρα από τον ιδιωτικό χώρο του υποκειμένου. Είναι, κατά συνέπεια, (ακριβώς λόγω του δημόσιου χαρακτήρα της) ασύμβατη με το θεμελιώδες χαρακτηριστικό κάθε ανάμνησης, που συγκεκριμενοποιείται και μετουσιώνεται στο πεδίο της απόλυτης ιδωτικότητας.

Όλοι ξέρουμε ότι με την ανάκληση δεν επαναφέρουμε το παρελθόν του κόσμου, το παρελθόν των ανθρώπων γύρω μας, αλλά μόνο το δικό μας παρελθόν. Εφόσον κάθε παρελθόν είναι διαρρεύσαν παρόν, αυτό που επανέρχεται μόνο δικό μας παρόν μπορεί να είναι.

Το παρόν, όμως, μόνο ως διφυής δυναμισμός βιώνεται και ποτέ ως ενότητα. Είναι το σημείο τριβής παρελθόντος-μέλλοντος.

Ο άνθρωπος επινόησε την «επέτειο» για να γεφυρώσει προληπτικά το κενό που μπορεί να προκύψει από την προδοσία της μνήμης. Ορθότερα, από την λιποταξία της ανάμνησης, αφού η μνήμη μεν γράφει αλλά η ανάμνηση διαβάζει τα γεγραμμένα.

Ποιό είναι όμως αυτό το κενό; Είναι η λύση της συνέχειας στην τριμερή διαδοχικότητα του χρόνου, εκεί, όπου το μέλλον αναμένεται χωρίς να υφίσταται, το παρόν είναι και ταυτόχρονα δεν είναι, το δε παρελθόν αποτελεί «ένα κοιμήτηριο από διαφυγόντα και ανεπίστροφα παρόντα».

Η επέτειος λειτουργεί προσχηματικά και εν μέρει εκβιαστικά προς την κατεύθυνση της αποδοχής και εξιδανίκευσης του γεγονότος, αφού είναι γνωστή η ωραιοποιητική δύναμη του χρόνου, μια δύναμη που συνυπάρχει με το ερώτημα αν θυμόμαστε όντως το ίδιο το γεγονός ή το πάθος που το προκάλεσε.

Αν θέλαμε να αποδώσουμε σχηματικά τον τρόπο με τον οποίο η κάθε επέτειος διεκδικεί την (περιοδική) της παρουσία, θα καταλήγαμε στο τρίπτυχο: Η επέτειος αναζητά συνενοχή. Εκλιπαρεί συμμετοχή. Αγωνιά για αμοιβαιότητα.

Αυτές τις σκέψεις έκανα, συμπληρώνοντας σήμερα 2 χρόνια στη "μπλογκόσφαιρα"....

Σημ.: Η σύνθεση που συνοδεύει την ανάρτηση αφιερώνεται στην "Anepidoti" , που με λύπη διάβασα την αποχώρησή της από την παρέα μας.

στο περασμα του χρονου

Η τυχαία και άσκοπη περιπλάνηση, υπήρξε για κάποιους μεγάλους σκηνοθέτες το προσφιλές θέμα, πάνω στο οποίο έχτισαν με μοναδικό, αριστοτεχνικό τρόπο εξαιρετικά κινηματογραφικά δοκίμια για την υπαρξιακή αγωνία του σύγχρονου ανθρώπου και τις ανθρώπινες σχέσεις γενικότερα. Οι μοναχικοί ήρωες των ταινιών αυτών (road movies) κινούνται σε έρημες, συνήθως, περιοχές, χωρίς κάποιο συγκεκριμένο σκοπό, με ελάχιστο προσωπικό εξοπλισμό, απροστάτευτοι και εκτεθειμένοι σε άγνωστες (σ' αυτούς) συνθήκες, πολλές φορές αντίξοες και αφιλόξενες. Περιφέρονται συνήθως με κάποιο όχημα σαν απαθείς παρατηρητές, είναι φειδωλοί στα λόγια τους και σπάνια συνάπτουν κάποια σχέση, μέσα στην οποία περιφρουρούν με αυστηρότητα την αυτονομία τους και τον δικό τους ζωτικό χώρο.

Είναι οι ήρωες του Μικελάντζελο Αντονιόνι, του Βιμ Βέντερς, του Τζιμ Τζάρμους.

Το "King of the road" είναι ταινία του 1975, από τις πρώτες παραγωγές του Βιμ Βέντερς, της πρώιμης γερμανικής εποχής του (μαζί με την "Αγωνία του τερματοφύλακα στο πέναλτι", την "Αλίκη στις πόλεις" και τη "Λάθος κίνηση"). Η ταινία στην Ελλάδα προβλήθηκε με τον τίτλο "Στο πέρασμα του χρόνου" υιοθετώντας την γαλλική εκδοχή ("Au fil du temps"), που νομίζω ότι είναι και πιο συνεπής με το περιεχόμενο του έργου.

Οι δύο βασικοί ήρωες συναντώνται τυχαία και ξεκινούν μια περιπλάνηση χωρίς κάποιο συγκεκριμένο προορισμό (κάποιες επαγγελματικές υποχρεώσεις του ενός εξ αυτών λειτουργούν μάλλον προσχηματικά) παραδομένοι στην τυχαία εξέλιξη των γεγονότων. Στη διάρκεια του ταξιδιού τους, με τρόπο λιτό και αυστηρό, που δεν του λείπει ωστόσο το χιούμορ, προσεγγίζουν ο ένας τον άλλο μέσα από αμοιβαίες εξομολογήσεις συνθέτοντας έτσι ένα φιλικό ζευγάρι με χαλαρούς, βέβαια, δεσμούς.

Η συνύπαρξη τους χαρακτηρίζεται από μια ψύχραιμη υπαρξιακή αγωνία, που οφείλεται περισσότερο στο τραυματικό παρελθόν τους (αδυναμία υπέρβασης οικογενειακών αρχετύπων, αποτυχία στην επικοινωνία με τις γυναίκες) και λιγότερο στο αβέβαιο μέλλον τους.

Η έλλειψη οποιουδήποτε σχεδίου είναι εμφανής και αποτελεί τον καμβά της περιπέτειας που βιώνεται -από την πλευρά τους- περισσότερο σαν ένα παιχνίδι παρά σαν μια εμπειρία που εμπνέει ανησυχία. Οι κινήσεις τους δείχνουν ότι απολαμβάνουν το εφήμερο αγνοώντας προκλητικά οποιαδήποτε αγωνία για το μέλλον.

Στο τέλος, με ένα τρόπο απλό, φυσικό και χωρίς συναισθηματικές φορτίσεις αποχωρίζονται τραβώντας ο καθένας το μοναχικό δρόμο του, μελαγχολικά χαμογελαστοί και, μάλλον, αισιόδοξοι...

Τη συγκεκριμένη ταινία διάλεξε να δω χθες βράδυ, ως αντίδοτο, αμέσως μετά το βραδινό δελτίο ειδήσεων των καναλιών, όπου κυριαρχούσαν οι "τρέντι" φιγούρες των τεχνοκρατών ελεγκτών των Βρυξελλών, που μετέφεραν στις δερμάτινες αποσκευές τους το "σχέδιο σωτηρίας" της χώρας μας για την έξοδο από την οικονομική κρίση και την αποκατάσταση της ψυχικής (και υπαρξιακής) μας ισορροπίας.