8/9/08

περα απο το καλο και το κακο

Ο Σαμ Πέκινπα, υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους και ταυτόχρονα από τους πλέον παρεξηγημένους Αμερικανούς σκηνοθέτες.
Ο "Bloody Sam", όπως ήταν το προσωνύμιο που είχε αποκτήσει από το χολιγουντιανό συνάφι του, γεννήθηκε το 1925 στην Καλιφόρνια.
Στην πραγματικότητα ο Πέκινπα φύτρωσε σε κάποια ινδιάνικα παρθένα δάση.

Ξεκίνησε από την τηλεόραση. Κι ενώ η πορεία του σημείωνε διαρκή πρόοδο, εγκατέλειψε για να αφοσιωθεί στη μεγάλη του αγάπη, τον κινηματογράφο.
Σκηνοθέτησε αρκετές ταινίες, μερικές από τις οποίες έγιναν μεγάλες (και εμπορικές) επιτυχίες.

Ο Πέκινπα αφιέρωσε την καριέρα του στην απεικόνηση και το σχολιασμό της βίας. 
Ο "ποιητής της βίας", όμως, πάνω απ' όλα ενδιαφέρθηκε για τα όρια των ανθρώπινων σχέσεων.
Και όχι μόνο.
Υπήρξε ο μοναδικός σκηνοθέτης, στις ταινίες του οποίου θριαμβεύει, τελικά, το "κακό"...
Ίσως το γεγονός ότι στις φλέβες του έτρεχε ινδιάνικο αίμα, να είχε κάποια συμμετοχή στην προσωπική οπτική με την οποία απέδιδε την δικαιοσύνη για τους ήρωές του.
Ο βίαιος και πρωτόγονος καλλιτέχνης, υπήρξε ένας επαναστάτης που βρέθηκε σε μόνιμη σύγκρουση με τους παραγωγούς του Χόλιγουντ, θεωρήθηκε "καταραμένος'' και εξοστρακίστηκε για μεγάλο διάστημα.

Η έννοια της δικαιοσύνης (για τον Πέκινπα) ήταν πάντα εξωθεσμική υπόθεση. Το βλέπουμε, τόσο στην εμπορική επιτυχία του "Getaway", όσο και (με διαφορετικό τρόπο) στο "Κομβόϊ".
Στις ταινίες του, τίθενται σε δοκιμασία η φιλία (και ειδικότερα η ανδρική φιλία, που για τον σκηνοθέτη αποτελεί ύψιστη αρετή) και ο έρωτας (η πίστη σ΄αυτόν και στην απορρέουσα σχέση του ζευγαριού). Και όλα αυτά, μέσα σε μια ατμόσφαιρα μελαγχολικού ρομαντισμού, όπου τελικά εμφανίζεται και επικρατεί η βία, ωμή και ταυτόχρονα ελεγειακή.
Ποιός να ξεχάσει το κομμένο κεφάλι του Αλφρέντο Γκαρσία να περιφέρεται μέσα σε μια σακούλα σ' όλη τη διάρκεια της ομώνυμης ταινίας, αναζητώντας τον παραλήπτη του...
Σταθερό μοτίβο στις ταινίες του Πέκινπα είναι η τακτοποίηση των λογαριασμών του παρελθόντος, το αντιηρωικό ιδεώδες και, τελικά, ο θάνατος... 

Μέσα στο όλο σκηνικό, ο ινδιάνος με το βίαιο ταπεραμέντο, διαπραγματεύεται (σχεδόν πάντα) το έγκλημα του βιασμού. Με ένα τελείως προσωπικό τρόπο, που πέρα από την ωμότητα των σκηνών ("Αδέσποτα σκυλιά") αφήνει περιθώρια για σχόλια και παρεξηγήσεις (ως προς την οικειοθελή παράδοση της γυναίκας, από ένα σημείο και μετά...). Είναι το σημείο, που ο (φιλήσυχος) άνδρας του θύματος θα πάρει το νόμο στα χέρια του και με εκρηκτικό τρόπο θα αποδώσει τα του Καίσαρος τω Καίσαρι...

Ο Σαμ Πέκινπα καθιερώθηκε στο κινηματογραφικό στερέωμα με την μνημειώδη ταινία του "Άγρια Συμμορία" (1969). Μια ταινία που φιγουράρει ανάμεσα στις κορυφαίες, όλων των εποχών.

Αυτή η ταινία, ορθότερα, ο τίτλος της, μου έρχεται στο μυαλό, παρακολουθώντας πολλές φορές στα κανάλια, τα δελτία των ειδήσεων...
  

27 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Πάρα πολύ ωραίο Fegia, το αφιέρωμα.. εξαιρετικό. Ποια ταινία του να προτάξω δεν ξέρω.

Ο Πέκινπα είναι ένας ακόμη καλλιτέχνης που αποδεικνύει ότι μόνο οι παραξηγημένοι κάνουν τέχνη. Οι άλλοι απλώς εφαρμόζουν τεχνικές.

Ευχαριστώ για την ανάλυση του έργου του. Όταν μαθαίνω κάτι απο αυτό που διαβάζω οφείλω πάντα να λέω πολλα-πολλα ευχαριστω.

Καλή βδομάδα

Maria Mikro Analogo είπε...

Έγραψες πάλι! :D Υπέροχο το ποστ. Όσο για τον συνειρμό που κάνεις με τον τίτλο της ταινίας, συμφωνώ και επαυξάνω! Εντελώς όμως :D
Φιλιά!

Βάσκες είπε...

Βία και σεξ!

Star βλέπεις στις 8 ατιμούλικο.

Άστρια είπε...

Και τα σχόλια των πιο ειδικών λένε ότι η άγρια συμμορία είναι ίσως το καλύτερο ουέστερν όλων των εποχών.
Και τα θέματα που αναφέρεις ότι διαπραγματεύονται οι ταινίες του, δείχνοντας το σκληρό πρόσωπο της βίας, δεν είναι πράγματι πολύ μακριά από την βία της πραγματικότητας και κατά πάσα πιθανότητα, από όσα βλέπουμε και ακούμε, μικρότερη και από αυτή.

Όμως πειράζει που κλείνω τα μάτια καμιά φορά σε σκληρές σκηνές και
δεν μπορώ να βλέπω ταινίες με πολλούς "σκοτωμούς" και αίμα; (Χωρίς να αμφισβητώ βεβαίως την αξία πολλών από αυτές που είναι πράγματι μοναδικές ως ταινίες, από πλευράς σκηνοθεσίας, ηθοποιίας, φωτογραφίας κ.λ.π.)

Για κάποιο διάστημα παλαιότερα, δεν μπορούσα να παρακολουθήσω και ειδήσεις γιατί "αρρώσταινα" να βλέπω σκηνές πολέμου, κακοποίησης παιδιών και ανθρώπινης εξαθλίωσης. Βέβαια πρέπει να μην τα αγνοούμε, η στεναχώρια όμως είναι μεγαλύτερη που δεν μπορούμε ως μονάδα να κάνουμε τίποτα.
(Τώρα οι ειδήσεις των μεγάλων καναλιών έχουν μετατραπεί κυρίως σε άλλου είδους ουέστερν με μακροσκελείς συζητήσεις όπου ο κάθε πολιτικός πιστολέρο, κακός συνήθως ηθοποιός, ρίχνει αδέσποτα πυρά προς τις απέναντι κάθε φορά πλευρές).

Μία ποιοτική ανάρτηση!
Καλή εβδομάδα :))

Ανώνυμος είπε...

Εξαιρετικός, Fegia, ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟΣ!

nikiplos είπε...

bon soiree mon amie...

Η "άγρια συμμορία" είναι αναμφισβήτητα από τα καλύτερα και ωραιότερα γουέστερν, αν και σαν ταινία δεν προσκολλάει στο είδος...

Είχε ένα περίεργο δέσιμο με τη βία "Αδέσποτα σκυλιά", "φέρτε μου το κεφάλι του Αλφρέντο Γκαρσία", "ο εκδικητής της ερήμου"...

Εκείνο που μου έκανε εντύπωση βέβαια ήταν οι πολυσύνθετοι χαρακτήρες που ανέπτυσσε... Σε έβαζε από την αρχή θέλεις δεν θέλεις στη λάσπη, σαν αυτή να ήταν η οπτική γωνία και η άποψή του για τον κόσμο... και έπρεπε να διαλλέξεις... ή την αξιοπρέπεια με μια ηθική μέσω παράξενων κωδίκων, ή την υποταγή... (στην ωμή βία και αθλιότητα)

Ειδικά με την άγρια συμμορία, είχα έτσι ένα περίεργο συναίσθημα απαγοήτευσης... όμοιο με αυτό που πολύ σωστά περιγράφεις fegia για τη σημερινή κατάσταση (και όχι μόνο στην Ελλάδα...)

πολύ ενδιαφέρον...

να είσαι καλά φίλε...

Ανώνυμος είπε...

δεν έτυχε να δω καμία ταινία του αλλά έτσι όπως τον περιγράφεις μου θυμίζει Ταραντίνο....


σε ότι αφορά τα γουέστερν (και άλλες ταινίες) θεωρώ κορυφαίο τον Σέρτζιο Λεόνε σε συνδυασμό με τον εξίσου κορυφαίο μουσικό Ένιο Μορικόνε

Fegia είπε...

@Αλέκα
Αλέκα σ' ευχαριστώ για τα κολακευτικά σου σχόλια.

Πολύ σωστή η παρατήρησή σου ότι "οι παραξηγημένοι κάνουν τέχνη".
Και οι (κάπως) περιθωριοποιημένοι, θα προσέθετα.

Καλό βράδυ.

Fegia είπε...

@μαρία
Μαράκι σ΄ευχαριστώ.
Ο συνειρμός είναι πέρα για πέρα απόλυτα δικαιολογημένος.

Φιλιά.

Fegia είπε...

@βάσκες
Όχι μόνο βλέπω star αλλά και το μαγνητοσκοπώ όταν λείπω για να μη χάσω τις συνέχειες.

Fegia είπε...

@άστρια
Άστρια σ΄ευχαριστώ.
Πολύ επιτυχημένο το παράδειγμά σου για τα τηλεοπτικά παράθυρα.

Καλό βράδυ

Fegia είπε...

@μύστης

Ευχαριστώ φίλε μου

Fegia είπε...

@nikiplos
"Αδέσποτα σκυλιά".
Η ταινία που ήταν για μένα "γροθιά στο στομάχι" .

Η 'Αγρια συμμορία" ασφαλώς και δεν περιορίζεται στον χαρακτηρισμό του γουέστερν.

Συμφωνώ μαζί σου για την πολυπλοκότητα και συνθετότητα των χαρακτήρων του.
Εκείνο πάντως που πάντα εντυπωσιάζει στον Πέκινπα, είναι τα όρια στις ανθρώπινες σχέσεις και η συχνή υπέρβασή τους.
Ο Ντ. Χόφμαν είναι το καλύτερο παράδειγμα στα αδέσποτα σκυλιά...

Καλό βράδυ, φίλε μου, από την καλοκαιρινή (ακόμη) Θεσσαλονίκη.

Fegia είπε...

@ηλιογράφος
Μην χάσεις την ευκαιρία να δεις κάποια ταινία του φίλε μου.

Όσο για τον παραλληλισμό με τον Ταραντίνο, ισχύει μόνο σε μια επιφανειακή θεώρηση της Βίας.
Σαν φιλμική γραφή δηλαδή...

Καλό βράδυ

ΟΥΤΕ ΕΝΑ ΒΗΜΑ ΠΙΣΩ είπε...

Εκρηκτικό μείγμα πρέπει να αποτελεί το μπλέξιμο των συγκεκριμένων αξιών με την βια!
Καλησπέρα φίλε μου.

Fegia είπε...

@νίκος
Εκρηκτικό το μείγμα, πιο εκρηκτικές οι αντιδράσεις των ηρώων....
Ο Ταραντίνο φαντάζει αρσακιάδα μπροστά του.

Καλό βράδυ φίλε μου.

Athens line είπε...

Καλησπέρα και καλή επιτυχία να έχουμε στην Τούμπα!!!

Δικαιόπολις είπε...

Ο Πέκινπα! Υπέροχη έκπληξη!! Ήταν ο αγαπημένος μου σκηνοθέτης τότε, τη δεκαετία του 70, και, εδώ που τα λέμε, τώρα τελευταία σαν να τον είχα ξεχάσει... Και να, που αυτό το απρόσμενο, αλλά και τόσο εμπεριστατωμένο post, με ξανάβαλε στη λεωφόρο των αναμνήσεων, που τούτο το blog τόσο συχνά, αλλά και τόσο όμορφα, ξέρει να φωτίζει! Για μένα βέβαια, ο Πέκινπα είναι πάνω απ' όλα συνυφασμένος με το "Pat Garrett & Billy the Kid" (πώς το λέγαμε ελληνικά;), έργο του '73, αν θυμάμαι καλά, που με σημάδεψε κυρίως λόγω της αξεπέραστης σκηνής του θανάτου εκείνου του κτηνώδους σερίφη, που είχε συλλάβει τον Billy. Τη θυμάσαι τη σκηνή; Είναι αυτή, που ακούγεται το γνωστό τραγουδάκι (χα χα χα) "Knocking on Heaven's Door", του Bob Dylan, ο οποιος επίσης έπαιζε στο έργο (φορώντας ένα γελοίο καπέλο). Δεν θέλω να υποτιμήσω οποιοδήποτε άλλο απ' τα έργα του, αλλά αυτό το έργο, αυτή η σκηνή, αυτό το τραγούδι...
Αχ, τι ωραίο post, νάσαι καλά!!

Fegia είπε...

@ρόλοι ζωής
Από το στόμα σου και στου Δώνη το αυτί...
Πάντως είμαι αισιόδοξος και ετοιμάζω από τώρα και σχετική ανάρτηση!

Fegia είπε...

@Δικαιόπολις
Το "Pat Garrett & Billy the Kid" παίχτηκε με τον ελληνικό τίτλο "Η Μεγάλη μονομαχία".
Φοβεροί και οι δύο (Τζέημς Κόμπερν-κολλητός του Πέκινπα-και Κρις Κριστόφερσον)...

Τελικά έχει μεγάλη πλάκα (και όχι μόνο) Γιώργο η ιστορία με τα blogs... Απορώ πώς καθυστερείς το δικό σου. Για να κάνουμε και κόντρες βρε αδερφέ!

Πολλά φιλάκια σε όλους.

Ανώνυμος είπε...

Fegia γεια σου,

θα έλεγα να την βγάλεις την παρένθεση με το "κάπως" στους παρεξηγημένους. Είναι περιθωριοποιημένοι και παρεξηγημένοι και ευτυχείς αδελφέ! Πολύ ευτυχείς μακριά από δαύτες όλες τις ... κονσέρβες.

Άντε, για την ευχή ΜΕ ΤΗ ΝΙΚΗ ήρθα
Θα τα πούμε μετά τον αγώνα:)
Καλό ΣΚ

ΟΥΤΕ ΕΝΑ ΒΗΜΑ ΠΙΣΩ είπε...

Φρόντισε την ανάρτηση που ετοιμάζεις φίλε μου για το μάτς με τον μπαοκ να την προωθήσεις και στο blog μας..:)))
Θέλω φωτό με το σκόρ απο τον πίνακα της Θυρας 7 της Τούμπας και πολλές φωτό απο φάτσες παοκτζήδων μετά το δεύτερο γκόλ του Σκόκο...χε χε!
Αντε πάμε γερά να τελειώνουμε με το δεύτερο παράρτημα του βάζελου(Γειά σου ρε Βγενόπουλε που τους έφτιαξες και προπονητικό!!)

Fegia είπε...

@αλέκα
Προσυπογράφω το σχόλιό σου και με τα δύο χέρια.
Όσο για τον αγώνα, ελπίζω να διακαιωθώ στις (αισιόδοξες) προβλέψεις μου, για να έχει και νόημα η υπό δημοσίευση ανάρτηση στο: http://skount.blogspot.com/ αύριο...

Καλό Σ.Κ.

Fegia είπε...

@νίκος
Φίλε μου, ήδη έχω στείλει την (πρόχειρη) ανάρτηση στο blog μας...
Τα καλύτερα έρχονται!

H.Constantinos είπε...

Θα είχε πραγματικά ενδιαφέρον ένα πολιτικό θρίλλερ από τον Πέκινπα, που να πραγματεύεται την άδολη φιλία μεταξύ πολιτικών, όπως και μεταξύ Ιεραρχών...!

Fegia είπε...

@h.constantinos
Μια τέτοια σκηνή την φαντάζομαι με δύο μιδραλιοφόρα το ένα απέναντι από το άλλο να ξερνάνε επί 15 λεπτά....
Άδολα φυσικά...

Καλό βράδυ.

kikop80 είπε...

XEXE!!!!
Πολύ καλός ο παραλληλισμός σου Fegia!!!!
XEXE!!!