20/5/09

μερες ραδιοφωνου



Η εκπομπή "Το θέατρο στο ραδιόφωνο" ήταν μια σειρά από τρεις βραδυνές ραδιοφωνικές εκπομπές που μεταδίδονταν την Κυριακή, την Δευτέρα και την Τετάρτη γύρω στις 9.οο μ.μ.
Το κάθε θεατρικό επεισόδιο ήταν, συνήθως, μια αυτοτελής ιστορία, που ανάλογα με τη μέρα παρουσίασής της ανήκε στο κοινωνικό (Κυριακή), αστυνομικό (Δευτέρα) και αποκλειστικά ελληνικό (Τετάρτη) δραματολόγιο.
Οι ηθοποιοί που ανελάμβαναν να εμψυχώσουν τους εκάστοτε ραδιοφωνικούς ήρωες ήσαν γνωστοί για την ορθοφωνία τους και πολλές φορές τον ηγετικό ρόλο είχαν γνωστά μεγάλα ονόματα του θεάτρου της εποχής.
Την Κυριακή το βράδυ λοιπόν, μετά την -ραδιοφωνική πάντα- παρουσίαση της προηγηθείσας αθλητικής δραστηριότητας περίμενα με αγωνία το έργο επί των ερτζιανών.

Προηγείτο ένας ενημερωτικός πρόλογος για το συγγραφέα και το έργο του και στη συνέχεια άρχιζε η ¨δράση¨. Μια δράση, όχι βέβαια επί σκηνής αλλά μέσα στο παιδικό μυαλό μου, με κύριο γνώρισμα το χτίσιμο ενός φανταστικού κόσμου που ζούσε και δρούσε μέσα σ΄ένα φανταστικό χώρο. Τα μορφικά χαρακτηριστικά που αποκτούσαν οι ήρωες ήσαν πάντοτε συναρτημένα με το ρόλο τους και οπωσδήποτε συνεπή με τα αρχέτυπα της εποχής, όπως προέκυπταν μέσα από τις σχετικές εικονογραφήσεις των (ηθικοπλαστικών) εντύπων της εποχής. Πολλές φορές κατέφευγα στα "Κλασσικά Εικονογραφημένα" (στην αντίστοιχη ιστορία) για να μορφοποιήσω τον συγκεκριμένο ήρωα. Κάποιες φορές, όμως λόγω της ηχητικής παρεμβολής της φωνής τους ένοιωθα μια δυσκολία σ' αυτή την προσπάθεια ταυτοποίησης.

Με αυτό τον τρόπο ήρθα για πρώτη φορά σε ηχητική επαφή με μυθικές φωνές του θεατρικού κόσμου της χώρας μας. Έτσι γνώρισα την Λαμπέτη, τον Χορν, την Ζαβιτσιάνου, την Χατζηαργύρη, τον Βόκοβιτς, τον Τζόγια και πολλούς από τους θεατρικούς αστέρες της εποχής.
Παράλληλα -και το κυριότερο- με αυτό τον τρόπο, (συμπληρωματικά με την ανάγνωση των εικονογραφημένων κλασσικών) εμυήθηκα στην παγκόσμια (κατά κύριο λόγο) λογοτεχνία (με όλες τις αναπόφευκτες απλουστεύσεις για τις ανάγκες και την οικονομία του ραδιοφωνικού μέσου). Ενός μέσου, που -μεσούσης της Χούντας - γινόταν και ραδιο-φονικό, όταν επρόκειτο για κλασσικά ρώσικα έργα που είχαν αναφορές στη Ρώσικη επανάσταση...

Είχα ξεχάσει όλη αυτή την εμπειρία και πολύ περισσότερο αγνοούσα το γεγονός ότι συνεχίζεται και σήμερα, από το Τρίτο Πρόγραμμα, την Κυριακή το βράδυ... ώσπου, μια παλιά ξεχωριστή και αγαπημένη φίλη (ίσως γνωρίζοντας και την αγάπη μου για τον Κάφκα) με ειδοποίησε ότι στο ¨θέατρο του ραδιοφώνου¨ θα ακουστεί "Η Δίκη".
Έτσι, μετά από μια απολαυστική αθλητική ενημέρωση, την Κυριακή που μας πέρασε, συνέχισα-όπως παλιά- τη θεατρική ακρόαση, που αποτέλεσε και την αφορμή για τη σημερινή ανάρτηση, αφιερωμένη στην αγαπημένη παιδική μου φίλη Χριστίνα


Το εικονιζόμενο ραδιόφωνο είναι το αυθεντικό, αυτό των παιδικών μου χρόνων.
Η καρικατούρα του Φρ. Κάφκα, ανήκει στον Bernhard Siller.

24 σχόλια:

Δικαιόπολις είπε...

Εσύ βέβαια τα θυμάσαι πάντα καλύτερα, οπότε ίσως κομίζω γλαύκαν εις Θεσσαλονίκην (εν προκειμένω), αν συμπληρώσω στο νοσταλγικό σου ποστ τις επιβλητικές φωνές του Θάνου Κοτσόπουλου και του Γρηγόρη Βαφιά, όπως και την επίσης πολύτιμη εκπομπή της Παρασκευής "Ραδιοφωνική Βιβλιοθήκη"

Ανώνυμος είπε...

Πριν από λίγο καιρό βρήκα κάποια mp3 απ' αυτές τις ραδιοφωνικές εκπομπές, με απίστευτες ερμηνείες ηθοποιών να ερμηνεύουν μεγάλους συγγραφείς. Περιττό να σου πω ότι τα έχω ακούσει τόσες φορές από τότε που στο τέλος θα μπορώ να απαγγείλω όλα τα θεατρικά απ' έξω! :P Η αίσθηση πάντως είναι φανταστική :) Φιλιά πολλά!!!!

H.Constantinos είπε...

Τόσα χρόνια μετά, το ίδιο σκηνικό, αρχίζει και χάνει την έννοιά του ο χρόνος, πολύ όμορφα όμως... Θα ήθελα να μου προκύψει κάτι τέτοιο...

Άστρια είπε...

Καλημέρα fegia μου,

Οι συμπτώσεις-συνδετικοί κρίκοι είναι καμιά φορά περίεργες:)

Την περασμένη εβδομάδα, είχα πάει στην έκθεση του βιβλίου θέλοντας να συνδυάσω την βόλτα με τρία βιβλία που ήθελα να πάρω. Δεν βρήκα τα δύο από αυτά, και ξεφυλλίζοντας το τρίτο, άλλαξα γνώμη και δεν το πήρα. Συνέχισα την βόλτα μου ξεφυλλίζοντας βιβλία που μου τραβούσαν την προσοχή.
Το μάτι μου έπεσε σ'ένα του Όσκαρ Ουάιλντ με μικρά διηγήματα εκ των οποίων ένα για τον Νάρκισσο (με το απρόβλεπτο τέλος, όπως συνήθιζε ο Ουάιλντ), που μου άρεσε από μικρή και ήθελα πάντα να το έχω στην βιβλιοθήκη μου. Έτσι το πήρα και το απόλαυσα (απνευστί) όλο!
Την επόμενη μέρα, τυχαία έπεσα στο you tube σε μία ραδιοφωνική ηχογράφηση με τις φωνές του Χορν και της Λαμπέτη με το θέατρο "Νάρκισσος και Ηχώ" (του Νότη Περγιάλη).
Τώρα διαβάζω την πολύ νοσταλγική αυτή ανάρτησή σου για τις μέρες ραδιοφώνου.

Καλό Σ/Κ φίλε μου, φιλιά πολλά από έναν καλοκαιρινό Νότο:)))

υγ.Σου αφήνω αυτή τη διεύθυνση, όποτε βρεις χρόνο πέρασε να ακούσεις δύο υπέροχες φωνές.
http://www.youtube.com/watch?v=mWmrQ3ICC_E
Συγγνώμη για το σεντόνι, αλλά οι συνειρμοί προκλήθηκαν αυθόρμητα:))

Γεφυριστές είπε...

Fegia, με πήγες τόσο πολύ πίσω, μετάδωσες τόση νοσταλγία και φρέσκαρες το παρελθόν ώστε να αναφερθώ σε μια πολύ πρόσφατη εμπειρία την οποία, Άστρια, συμπτωματικά συμπλήρωσα με μια φράση του Ουάιλντ για την τέχνη.

Να ΄σαι καλά Fegia για τις "ασκήσεις" αναμνήσεων.

Υ.Γ. Ο αδελφός μου αγαπούσε να ακούει τους Άθλιους από τα ραδιόφωνο εκείνα τα χρόνια (από μικρό φαινόταν αυτό το παιδί:)και γνώριζε ότι η μητέρα μας δεν έχανε επεισόδιο είτε στο σπίτι είτε στο μαγαζί. Όταν λοιπόν έβγαλε το πρώτο διάγγελμα ο εγκληματίας της εποχής (Παπαδόπουλος) έτρεξε φωνάζοντας στη μητέρα μας:
-Μαμά, μαμά τρέχα έχει Άθλιους και μιλάει ο Ιαβέρης!!

anepidoti είπε...

πωπω!
δεκάδες βράδια, κάτω απ' τα σκεπάσματα και θέστρο με ονειρικές φωνές, πόσοι από μας με την ίδια ακριβώς ανάμνηση και την ίδια ανατριχίλα...όταν μια μέρα είδα στο θέατρο κήπου, θυμάσαι; τον κατράκη, ανατρίχιασα...παιδί ακόμη, έτρεμε το χέρι μου στη χούφτα του πατέρα μου, έβλεπα τον ήρωα του ραδιοφώνου!
fegia μου, σ' ευχαριστώ πολύ πολύ!!!

nikiplos είπε...

bonsoir mon ami!!!

Τα θυμάμαι και εγώ τα θεατρικά έργα όπου όλες αυτές οι φωνές εκπέμπονταν ακόμη και όταν οι ηθοποιοί είχαν φύγει...
Μα τα βίωσα στο πετσί μου κυρίως από το τρίτο πρόγραμμα τα τελευταία 10 χρόνια... εκεί που τα πράγματα μου πήγαιναν άσχημα και μποτιλιαρισμένος στις λεωφόρους έβαζα κάπως το τρίτο για να χαλαρώσω... Έπεσα πρώτα στις επαναλήψεις των απογευμάτων της τετάρτης κι έτσι έγινα ακροατής... Τις Κυριακές τα βράδυα πάντοτε γύριζα στην Αθήνα και εκεί στο ύψος της Κακιάς Σκάλας ακίνητες οι ουρές των αυτοκινήτων, μα το θεατρικό από το τρίτο με ταξίδευε μετά από ένα μαγικό πέρασμα της ράδιο νοσταλγίας νωρίτερα...

να ξερες μόνο πόσο γέμιζαν ζωογόνο ενέργεια εκείνες οι ώρες... και τα έργα...

je t embrasse

dodo είπε...

Όμορφο αυτοβιογραφικό!

Η Ραδιοφωνία έχει εκδώσει σε δίσκους ακτίνας πολύ μεγάλον αριθμό από τις παλιότερες ηχογραφήσεις θεατρικών έργων- καλό ντοκουμέντο και εξαιρετική ψυχαγωγία γιά εκείνους που αγαπούν το θέατρο και το ραδιόφωνο.

γιωργος είπε...

Η Αλεκα εχει απολυτο δικιο.μας μετεφερες αρκετα χρονια πισω εμας τα γεροντια..εξαιρετικο αφιερωμα...και επειδη ισως να μη γνωριζεις οτι σε παρακολουθω (με τη καλη εννοια εννοειται) αρκετο καιρο τωρα,βαριεμαι και τα πολλα σχολια για να ειμαι ειλικρινης, ολες σου οι αναρτησεις εχουν μια ξεχωριστη ποιοτητα...
καλο βραδυ

γιωργος καππα

Fegia είπε...

@Δικαιόπολις
Αγαπημένε φίλε από τα παλιά....
Απαντώ με μια μεγάλη καθυστέρηση στο σχόλιό σου, ελπίζοντας στην επιείκειά σου!

Τον Κοτσόπουλο τον είχα στα υπ όψη να τον αναφέρω αλλά τον ξέχασα την τελευταία στιγμή (...ουκ έρχεται μόνον).
Η φωνή του Γρηγόρη Βαφιά ηχούσε τόσο έντονα στα αυτιά μου, ώστε λίγα χρόνια αργότερα, σαν πρωτοετής φοιτητής, ακούγοντας το ίδιο επώνυμο στο πρόσωπο ενός συμφοιτητή μου, τον ρώτησα αν έχει κάποια σχέση με τον ηθοποιό, για να πάρω την απάντηση ότι ήταν αδελφός του πατέρα του!

Γ. μου είναι πολύ πιθανόν να βρεθούμε το ΣΚ στην Αθήνα αν κατέβω για ένα σοβαρό σκοπό.
Τον ΤΕΛΙΚΟ Ττων Play off !.........

ΥΓ.1 Οποιοδήποτε σχόλιο δεκτό
ΥΓ.2 Αν όντως κατέβω, να κανονίσουμε να πάμε στο γήπεδο μαζί (και με το Σταυριν.... ή οποιονδήποτε από την παρέα).

Πολλά φιλιά σε όλους και καλή εβδομάδα.

Fegia είπε...

@mikroanalogo
Μαρία μου καλημέρα και καλή εβδομάδα.
Πολύ θάθελα να μάθω πώς μπορώ να προμηθευτώ αρχεία mp3 με τις ραδιοφωνικές εκπομπές...
Σε φιλώ.

Fegia είπε...

@H.Constantinos
Πραγματικά, μερικές φορές νομίζεις οτι οχρόνος έχει σταματήσει...
Πρέπει να σου πω, πάντως, ότι η εκπομπή που άκουσα πρόσφατα υστερούσε σε ατμόσφαιρα σε σχέση με τις αντίστοιχες του παρελθόντος.
Τουλάχιστον έτσι μου φάνηκε.

Καλή εβδομάδα.

Fegia είπε...

@Άστρια
Καλημέρα φίλη μου.
Οι συμπτώσεις είναι γοητευτικές (τις περισσότερες φορές).
Τι μου θύμισες με την αναφορά στον Νότη Περγιάλη...

Σ ευχαριστώ για την ενημέρωση-παραπομπή στο youtube. Θα επισκεφτώ με την πρώτη ευκαιρία.

Όσο για το "σεντόνι", είναι πάντα ευπρόσδεκτο, ιδίως αν είναι "σεντόνι του champions league".
(Για την ερμηνεία του όρου αν -δικαιολογημένα- δεν τον γνωρίζεις, ρώτησε τον σύζυγο)!...
Πολλά φιλιά και καλή εβδομάδα.

Ανώνυμος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.
Fegia είπε...

@Αλέκα
Αλέκα μου.
Αφού μέλλον (ως ομάδα) δεν βλέπω να έχουμε....καταφεύγουμε αναγκαστικά στο νοσταλγικό παρελθόν.
LOL....

Αυτό που συντηρεί, πιστεύω, τη γοητεία εκείνης της ραδιοφωνικής εποχής είναι η λιτότητα (και γιατί όχι αθωότητα) του γενικώτερου πλαισίου (κοινωνικού, πολιτιστικού), μέσα στο οποίο ήταν εγγεγραμμένη.
Οι παραστάσεις ήσαν λίγες και απλές.
Στην επαρχία μάλιστα, όπου και μεγάλωσα, θάλεγα ότι ήσαν ανύπαρκτες.
Ενα άλλο μέσο πρόσβασης στο χώρο των εικόνων ήταν, θυμάμαι, "Ο Μαύρος Καβαλάρης" της Κυριακάτικης "Ακρόπολης" που έφερνε ο πατέρας μας στο σπίτι.
Μια επαφή με τα κόμικς, συμπληρωματική, βέβαια, του "Μικρού Ήρωα", του "Μικρού Καουμπόϋ", της "Μάσκας" κλπ....

Κάπως έτσι χτιζόταν ο κόσμος του πολιτισμού (εκτός των βιβλίων) και αυτές ήσαν οι προσλαμβάνουσες παραστάσεις.

Το "Θέατρο στο Ραδιόφωνο" είχε τη δημιουργική συνέπεια της ανάπτυξης της φαντασίας και το ταξίδι στο χρόνο και το χώρο.
Πάντως, ακούγωντας την "Δίκη" ένοιωσα οτι οι καιροί έχουν αλλάξει πλέον δραματικά και σ αυτό το σημείο. Η ποιότητα της εκπομπής υστερούσε σε σχέση με τότε...

Περιττό να σου πω πόσο γέλασα με το ευρηματικό σχόλιο του αδελφού σου, έστω κι αν άθελά του αναβάθμισε το δικτάτορα, προσφωνόντας τον ...Ιαβέρη!!

Fegia είπε...

@anepidoti
Καλά...πώς εγώ νομίζω (από διαίσθηση) ότι εκείνη την εποχή δεν ήσουν γεννημένη;;
(LOL)

Αλήθεια, εξακολουθείς να πηγαίνεις στο Θέατρο Κήπου;

Φιλιά και καλή εβδομάδα!

anepidoti είπε...

από διαίσθηση, άστο fegia μου, άστο!
;)
πάντως μου αρέσει που ο λόγος μου δεν...γερνάει!
:-)
χιχιχιχιχι!

Fegia είπε...

@nikiplos
Bonjour mon cher ami!
Λοιπόν δεν ήξερα οτι οι εκπομπές συνεχίζονταν στο Τρίτο και μάλιστα και σε επαναλήψεις.
Το έμαθα από την παιδική μου φίλη.
Εχω χάσει πολλές προφανώς. Κρίμα γιατί θα τις ηχογραφούσα.
Μπορώ να σε φανταστώ στην Κακιά Σκάλα, μποτιλιαρισμένο να ακούς το Δήμο Σταρένιο ή τον Αρτέμη Μάτσα και να κατεβάζεις (διπλά) μπινελίκια...
(Προφανώς το λέω με όλη τη συμπάθεια και σεβασμό για τους δύο αξέχαστους καλλιτέχνες που τους είχαν "εκθέσει" οι ρόλοι τους).

A bientot mon cheri...

Fegia είπε...

@dodo
Πολύ θα μ' ενδιέφερε να προμηθευτώ παλιές ηχογραφήσεις. Υπάρχουν στο εμπόριο δίσκων ή πρέπει να απευθυνθεί κανείς στην ΕΡΤ;

Καλή εβδομάδα.

Fegia είπε...

@γιωργος καππα
Καλώς ήλθες (στα ...φανερά) αγαπητέ.
Ασφαλώς και δεν θα παρεξηγούσα τις προθέσεις της παρακολούθησης από ένα φαν των Deep Purple!!!
Σ ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια και περιμένω με αγωνία το ρεπορτάζ από τη συναυλία...

Καλό βράδυ και να τα λέμε.

dodo είπε...

Δεν τα έχω δει στο ελεύθερο εμπόριο- στην Αθήνα πωλούνται στα παλιά γραφεία τής ΕΡΤ, Μουρούζη και Ρηγίλλης 4, 106 74 ΑΘΗΝΑ, 210-7407070. Νομίζω ότι αρχικά, τέσσερα, πέντε χρόνια πριν;- τα έδιναν ένα-ένα μαζί με την Ραδιοτηλεόραση, ενώ
τον Δεκέμβριο, στην έκθεση γιά τα εβδομήντα χρόνια τής ελληνικής ραδιοφωνίας στο Ζάππειο, τα πρόσφεραν σε πακέτα τών δέκα.

Fegia είπε...

@dodo
Σ ευχαριστώ για τις πληροφορίες.

kamnisenmaki είπε...

Αυτές οι αναρτήσεις εκτός από καλογραμμένες και… πετυχημένες τις πιο πολλές φορές έχουν για μένα ένα στοιχείο νοσταλγίας, μια εικόνα απόν το παρελθόν, μια μνήμη συγκλονιστική… όπως αυτό το πράσινο ραδιόφωνο που τόσο καλά θυμάμαι να περιμένω να ζεσταθούν οι λυχνίες, για να δουλέψει… Με εκείνους τους τεράστιους περιστροφικούς διακόπτες που περιπλανούσαν αναλογικά τη βελόνα στις συχνότητες των μεσαίων και των βραχέων κυμάτων… Τα FM ανήκουν στη μελλοντική εποχή της απελευθέρωσης από το Γ. Παπανδρέου.

Το θυμάμαι πάντα επιβλητικό στο κέντρο από το κεφαλάρι του κρεβατιού, πάντα με ένα σεμεδακι περίτεχνα τοποθετημένο επάνω του… Ήταν άλλωστε η μόνη – high Tech συσκευή στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς (μερικούς μήνες η κόρη τους θα τους έφερνε μια ασπρόμαυρη τηλεόραση) και απολάμβανε της ολοκληρωτικής φροντίδας και επιμελούς καθαριότητας της γιαγιάς… ειδικά με το φτερό.

Ως μικρό παιδάκι που πέρναγα τα καλοκαίρια στο σπίτι τους, αυτό το ραδιόφωνο ήταν για μένα μεγάλος πόλος έλξης, ενώ δοκίμαζε τη σχέση μου με τον παππού μιας και ως μικρό παιδί δεν είχα ποτέ την υπομονή να περιμένω να ζεσταθούν οι λυχνίες και πείραζα τη βελόνα την ώρα που δεν έπρεπε…

kamnisenmaki είπε...

Sorry που έμεινα στο gadget της εποχής αλλά είχε ξεχωριστή σημασία για μένα και δυστυχώς δεν έχω ζήσει το θέατρο ραδιοφωνικά….